domingo, 20 de janeiro de 2008

AMASONIA IMPACTOS



Amigas, amigos, Abraso grande de Manuel Castelin.Desidimos intercalar alguns textos de datos sobre a situasao da Amasonia, tomándoos dos informes dos espesialistas que trabalhan para as institusoes estatais, e este é o primeiro. O aproveitamos para que sirva de mostra de como estamos tradusindo de Portugués a Portunhol atualmente. O seguinte artigo deste tipo será uma tradusao de Espanhol a Portunhol.

OBSERVASOES DA TRADUSAO: Nos está paresendo, cuanto mais entramos no Portunhol, que o Portugués, en sí, xa é una boa simplificasao do Espanhol, e que tambén o supera muito em fluides, sonoridade e musicalidade, cualidades que queremos que nao se perdan, e por iso aseitamos algunas letras de mais en Portunhol, por exemplo ditongos e finais en vocal, porque, escutando comparativamente cansoes em ambas línguas, vimos que axudan muito a esa melodiosidade.
Porén, estamos preocupados porque esta admirasao cresente polo Portugués, e o fato de estalo falando diariamente como agora estamos, nao nos fasa deixar de introdusir no Portunhol muitas das maravilhas formais e riquesas idiomáticas da língua Castelhana. Así que fasemos aqui uma relasao dos Castelhanismos que fomos anotando ao introdusilos nesta tradusao, e cada dia cuidaremos de introdusir mais. Pedimos disculpas polas faltas de Ortografía, erros e vasilasoes dos textos, mas estamos aprendendo, e nao temos tanto tempo como para corrixir durante horas cada posta. Preferimos escribir diariamente, e estamos seguros de que o exersisio continuo, errando e corrixindo na seguinte, acaba dando, melhor que a perfeisao, que será sempre un orisonte, a naturalidade intuitiva, que é o melhor navío para os umanos navegar fluentemente polos pavorosos oseanos das nosas limitasoes.


RELASAO:
1-NAS FORMAS DOS PRONOMES REFLEXIVOS QUE ACOMPANHAN AOS VERBOS estamos colocanso o pronome adiante, e nao atrás, como é típico do PT en muitos casos, ainda que nao obrigatório. EX: se destaca que, en lugar de destácase que.
2-TODAS AS V FORAN TROCADAS POR B, amenos que tambén leven V en Castelhano.
3-Estamos usando a forma ES “relasionado con”, melhor que a PT “relasionado a”
4-Todas as palabras terminadas em PT em EM as estamos escribindo NA
5-Todas as terminasoes en ÁVEL-ÁVEIS, con dor por perder su gran musicalidade, as estamos escribindo como ABLE-ABLES, igual que se fas nao só em Espanhol, senao em Inglés e Fransés.
6-Por-o ou Por-lo o estamos tradusindo coa forma Galega POLO, que confunde menos que PELO aos Ispanofalantes. Ademais , pelo significa cabelo en Castelhano.
7-Estamos utilisando só um tipo de asentuasao, que é a tilde inclinada para a direita que se usa no Espanhol..
8-Tambén mudamos a S as muitas Ç do PT. Cuando em PT se simplifica en –ENÇA, que soa como ENSA, extranho a ouvidos Ispanos, nós o trocamos polo sufixo Espanhol –ENSIA. Por ganhar mais un fluido ditongo. EX: diferensia em lugar de diferença.
9-Conservamos a diferensiasao de significado que existe em Espanhol entre os verbos CREAR e CRIAR. Em PT só se dis CRIAR, mas em ES Criar significa cultivar gado o plantas ou educar as primeiras fases de desenvolvemento das criansas ou criaturas, entanto que Crear é desenvolver realisasoes a partir da nada, se sao divinas, e do propio inxénio, se sao humanas.
10-A palabra PRÓPRIO, con esa R depois da segunda P é una pedra dura onde todos os Ispanofalantes vao tropesar, e nao soa bem para eles. A trocamos pola palabra Espanhola PROPRIO., que ademais nao leva tilde.
11-Portunhol retira todas as letras iguais que nvao repetidas, así se perden as dobles S Portuguesas (SS), em compensasao, e para não perder sonoridade, pedimos aos usuários de Portunhol que marquen ben líquidas todas as S cuando as pronunsien, Propomos fazer exersisios de disao, por exemplo, coa frase “SIGAMOS SESEANDO SEN RESIGNASAO”, ou con outras ainda mais sonoras que os blogueiros inventen, silabando ben, con ritmo de samba, de tal maneira que soe como una serpente deslisándose sobre uma superfisie untada de óleo.
12-Todos os SUB do PT, os estamos sustituindo por SUS. A interrogasao PT "O QUE" a estamos sustituinso pola ES "QUÉ" (con tilde). Exemplo: Qué sao os rios voadores? en lugar de: O que sao os rios voadores?
13-Todos os prefixos DOBR-, estranhos ao ES, exemplo, dobre ou nobre, en lugar de doble ou noble, os estamos sustituindo por –DOBL, como tambén se escriben en Inglês e Fransés. Igualmente o verbo PT EMPREGAR queda sustituido polo ES EMPLEAR. Prego e Clavo, ou PREGAR, CLAVAR, porén, fican convivindo como Portuspanos, ou opsoes a escolher polo usuario..
14-Trocamos o comparativo-negativo NEM por NIN, fórmula ponte co Castelhano NI
15-Todas as Q inisiales do PT que nao tén correspondensia co Espanhol as estamos mudando a C. Por exemplo, Quadro ou Quatro por Cuadro ou Cuatro. Qualidade por CALIDADE OU CUALIDADE. Atensao, mantemos estas dois palabras do ES diferensiadas, CALIDADE significa exselensia de realisasao, por exemplo, o Vinho do Porto é um produto de extraordinária calidade. Uma CUALIDADE, porén é só uma caraterística de algo ou alguien, por exemplo, Xoán é uma gran pessoa, dotada de mui belas cualidades. Outro exemplo: O ferro galvanisado de calidade, ten a cualidade de resistir muito bem á oxidasao.
16- En Portunhol CONFERIR só significa COMPROBAR, COTEXAR DATOS. Datos são informasoes, nao usamos a palabra PT DADOS, xá que um dado em ES é esse cubinho que se bota sobre o tabuleiro quando se xoga Póker. XOGAR en Portunhol é o mesmo que JOGAR en PT, xogo de Póker, xogar Futbol. Não significa ATIRAR. Para esa asao usamos usamos os verbos ATIRAR, ARROXAR, LANSAR, BOTAR,TIRAR..
17- En Portunhol sustituimos CRESCER E NASCER por CRESER E NASER, PLANEJAR por PLANEAR, e tudo cuanto leve J ou G antes de E e I, por X, como en Galego, que soa como o SH Inglés en She (Ela) Ex: Xoao e nao João. Xardin e nao Jardim. Xa e nao Já.. O Garaxe e nao Garagem, Xinecólogo e nao Ginecólogo
18-PARA FASER QUE UN INFINITIVO SEXA SEGUIDO DUN PRONOME PESOAL EMPLEADO COMO COMPLEMENTO DIRETO: Entre a forma Introducirlos en ES, por exemplo, ou Introdusi-los en PT escolhimos em Portunhol a fórmula ponte “Introdusilos”. Se perde a R do ES, mais deixamos de colocar un sinal separador. (-)
19- SERCA e PERTO sao Portuspanos, palabras opsionais en ambas línguas que indican proximidade. Derivados de SERCA: SERCANO, SERCANÍA. A palabra ES CERCA, referida a uma valha de separasao entre parselas nao se usa, e fica sustituida por VALHA. Nao por VALA, que en PT significa fosa, Vala común, fosa común.
20- Tambén sao Portuspanos QUEDAR E FICAR. Ficar se emplea muitísimo no Brasil. E, o mesmo, ABRANXER E ABARCAR abarcar significa ampliar, englobar, abrasar e, ademais, envolver ou entender una serie de elementos diferentes como parte dun conxunto. En Espanhol tambén se usa COMPRENDER para iso, Ex: Amasonia Legal abranxe, abarca ou comprende territorios de nove nasoes soberanas.
21- Por ultimo, estamos sustituindo os pronomes posesivos PT SEU, SUA, SEUS, polo neutro SU, SUS Espanhol, que ademais, ten a vantaxen ou ventaxa de que nao presisa ir presedido do artigo que define o xénero, o cual alonga as frases en Portugués. Exemplo: Pedro me levou en su carro a su casa.a ver a sus paes. En lugar de: Pedro me levou no seu carro á sua casa. A ver aos seus paes.





DATOS SOBRE AMASONIA E SUS MODERNOS IMPACTOS
Artigo extraído e tradusido do PT desde a web da EMBRAPA
http://www.demene.cnpm.embrapa.br/ama.html



A Amasonia propiamente dita comprende una área de 50% da América Latina, repartida entre nove países. Sus 6,5 milhões de Km² cobertos pela maior floresta tropical úmida continua do planeta representan un patrimônio inestimable. No Brasil, as formasoes arbóreas ocupan 3,5 milhoes de Km² e ainda estao preservadas en mais de 90% de su extensao, como se comprobou através dos datos obtidos das imagens do satélite LANDSAT/TM, onde o desmatamento pasou de 54.130 Km², en 1978, equivalentes a 1,1% da Amazônia Legal, para 312.864 Km² (6,4%) en Marso de 1990.
AMASONIA LEGAL: Su importancia é fasilmente comprendida pelo conseito macrorexional de "Amasônia Legal". Consagrado polo planeamento público brasileiro e definido legalmente por criterios técnicos e sóciopolíticos, este conceito recobre 4.906.784 Km², representando 57% do território nacional do Brasil.
XEO-COMPOSISAO Composta por dos escudos cristalinos pre-cambrianos e por una bacia sedimentaria situada entre eles, a Rexiao Amasónica ten proporsoes continentais e transhemisféricas. Su aparente omoxeneidade abrange una diversidade de situasoes agroecolóxicas muito grande. Poden ser distinguidas 70% de formasoes florestais tropicais úmidas, abarcando desde de as altamente diversificadas até as monoespesíficas e correspondendo a 78% das florestas brasileiras; 15% de serrados, campos de várseas, lavrados, campinas e campos de altitude e o restante de atividades agropecuárias, sidades, garimpos, áreas de extrasao madereira e outros usos. Esta pluralidade de esenários só está protexida como parques ou reservas en 5% de sua extensao e é explicada pelo comportamento de muitos parámetros físicos cuxas variasoes seguen gradientes significativos, tais como o ipsométrico (0 a 3000 m); pluviométrico (1200 a 3000 mn anuais); edáfico; xeológico e xeomorfolóxico.

CONDISOES AMBIENTAIS: As condisoes ambientais, tanto en escala local como global, sao complexas e expresivamente condisionadas pela floresta onde 8% do Carbono da biosfera está armasenado. Xigantesco sistema de transferensia de calor, una ves que responde por serca de 20% do ciclo de agua dulse do planeta, a Rexiao Amasónica contribui con vapor e calor para as demais rexioes do globo. É tambén fonte de gases bioxênicos e aerosóis. Através da intensa convensao caraterística da rexião, eles alcansan rapidamente elevadas altitudes, afetando a composisao química da troposfera e consecuentemente ao clima global.
POTENSIAL ECONÓMICO: potensial pra explorasao económica da Amasónia é muito amplo e variado. Istoricamente xa consagrados polo extrativismo, sao inumeros os produtos vexetais (madeira, borracha, guaraná, babasú, xuta, tucumá, asaí, castanha-do-pará, pupunha, plantas medisinais, ets.) e animais, tanto para a pesca como para a casada. Existen enormes recursos minerais (ferro, manganeso, casiterita, bauxita, ouro, cobre e níquel); idroelétricos (45% do potencial Brasileiro) e agropecuários, principalmente nas várseas. Por fin, ainda a ser descobertas, permanecen as reais dimensões e posibles aplicasoes do banco xenético da rexiao estimado modestamente en 80.000 espesies vexetais e un milhao de animais.



Qué sao os Rios Voadores?
O termo descrebe con perfeisao e lisesia poética as correntes de ar que cargan umidade e vapor d'agua da Amazonia até as rexioes Sentro-oeste, Sudeste e Sul , as mais poboadas do Brasil. O proxeto Rios Voadores, (clique na imaxen) busca identificar a origem desse vapor d'agua e definir a importânsia do papel da evapo-transpirasão da floresta amasónica nas chuvas que caen nesas rexioes. Se supoe que un maior desmatamento da Amazonia podría produsir que esas partes verdes e delisiosas do Brasil ficaran tan secas como os sertoes do Nordeste.



OCUPASAO ANTIGA: Durante séculos a penetrasao umana nesa rexiao se prosesou basicamente através dos rios. A populasao se manteve pouco numerosa debido a alta mortalidade relacionada coas endemias rurais e coa escases de alimentos. As atividades económicas se concentraran principalmente no extrativismo vexetal, animal e mineral, atravesando varios siclos de expansao e declinio, produsindo poucos impactos ambientais negativos, mas tambén sen xerar desenvolvimento social durablel.
MODERNO AUMENTO DA OCUPASAO : Nos anos 60, coa construsao de Brasilia (DF) e con su ligasao a Belém (PA),se inisiou una segunda fase de ocupasao, cujo auxe de expansao foi marcado pola abertura da rodovia Transamasónica, pavimentasao da BR-364 e creasao da Sona Franca e Industrial de Manaus. Neste proseso de ocupasao, as atividades extrativistas ten diminuído de importansia relativa e sustituídas pela explorasao e transformasao industrial de minerios (tanto en escala empresarial, como o Proxeto Grande Caraxás, ou de forma mais difusa, como o garimpo) e pola expansao da agropecuaria. A difusao destas atividades foi incrementada polos mais de 4000 MW xerados coa construsao, a partir de recursos externos, de grandes emprendimentos idroelétricos como Tucuruí no Pará, Balbina no Amasonas e Samuel en Rondonia.
AGRICULTURA IMPROVISADA: Na área agrícola, milhares de agricultores se instalaran en grandes e pequenas propiedades ou en proxetos agropecuários implantados por empresas nasionais privadas ou polo goberno. En funsao da ausensia de estudos e planeamentos feitos con bon criterio, muitos destes proxetos foran instalados en rexioes impropias para a atividade agrícola. Os agricultores utilizaran sistemas de produsao e cultivo nin sempre adequados ás características agroecolóxicas da rexiao. Esta ocupasao desordenada provocou na atividade agrícola una dinámica marcada por limitada produtividade, impactos ambientais cresentes e baixas calidades de vida rural e urbana.

IMPACTOS: Todas esas intervensoes umanas na Amasonia trouxeran diversos impactos sosio-ambientais graves como erradicasao de ecosistemas , poluisao de rios, perda de biodiversidade, redusao do potensial produtivo dos solos, erosao, perturbasao de comunidades locais, destruisao de sitios arqueolóxicos, desmatamentos, queimadas, destruisao e aculturasao de pobos indíxenas, conflitos de fronteira, incremento do tráfico e do plantio de drogas etc.
ATUALIDADE: Oxe os mecanismos federais Brasileiros de insentivo, característicos desa segunda fase de ocupasao da Amasonia, estao suspensos ou extintos. Porén, as graves consecuensias ecolóxicas e sosiais xeradas por este proseso de ocupasao caótico preocupan ao Brasil e ao Mundo e afetan prinsipalmente á populasao residente na Rexiao Norte, cuxo continxente pasou de 5.880.268, en 1980, para serca de 15 milhoes de abitantes, atualmente.


DENUNSIA URXENTE: cliquen na foto dese deserto e entren nese blog, para ver no que se estao neste momento convertendo grandes áreas de bosque polidiverso amasónico, para atender á demanda de combustible vegetal para automóviles.

0 comentários:

 
© 2007 Template feito por Templates para Você