terça-feira, 22 de janeiro de 2008

PORTUNHOL LABIRINTO 4



Amigas, amigos, aquí Caminel Valterra. Continuamos ahora dando una olhada corta aos verbos, porque continuaremos con eles, e ao resto do que vai ficando de Gramática, Léxico, Sintaxis, ets. Con isto acaba o Portunhol Superfisial, e apartir das próximas postas entraremos no Portunhol Profundo, cada vez detalhando e presisando mais.

VERBOS
Os paradigmas verbais do Espanhol sao muito semelhantes aos do Portugués. As mudansas as veses ocorren apenas na nomenclatura e en pequenas alterasoes fonéticas, prinsipalmente prosódicas. A formasao dos tempos compostos se da en Espanhol con o verbo Haber: Has estudiado; hemos leído, ets., encuanto no Portugués se emplega xeralmente o verbo Ter: Tens estudado; temos lido. Existe, porén, no Portugués diferensia no aspecto verbal entre os tempos simples e os compostos, o que nao ocorre no Espanhol, pois as dos formas podem usarse en variasao livre: Há llegado = llegó; Habéis estudiado = estudiasteis

En Portunhol nao queremos h mudas, e por iso usaremos como auxiliar para formar os compostos, en lugar do Haber Espanhol, o Ter, como en Português e Galego. Porén, permitiremos a mmesma variasao libre entre tempos compostos e simples que posue o Espanhol, e que o usuário escolha o que melhor le soe em cada momento.
a) Verbo Ser (Presente do Indicativo)
Portugués /Espanhol
Eu sou /Yo soy
Tu és /Tú eres
Ele, ela, você, o senhor, a senhora é /Él , ella, usted es
Nós somos /Nosotros, as somos
Vós sois /Vosotros, as sois
Eles, elas, os senhores,as senhoras são /Ellos, ellas, ustedes son)


Verbo Estar (Presente de Indicativo)
Português / Espanhol
Eu estou /Yo estoy
Tu estás /Tú estás
Ele, ela, você, o senhor, a senhora está /Él , ella, usted está
Nós estamos /Nosotros, as estamos
Vós estais /Vosotros, as estáis
Eles, elas, os senhores, as senhoras estão /Ellos, ellas, Uds. estánc)

PORTUNHOL:
Verbos Ser e Estar (Presente de Indicativo)
Portunhol Ser /Portunhol
Eu sou , estou
Ele, ela, vosé é, está
Nós somos , estamos
Eles, elas, vosés sao, estao

O Espanhol posui un grande número de verbos irregulares, chegando a agrupalos en varios tipos de irregularidades: irregulariade común, ademais dos de irregularidade propia. En Portunhol trataremos de escolher sempre que sexa posible, as formas regulares.


c) Estos partisipios que seguen sao regulares en Espanhol e irregulares en Portugués. En Portunhol os deixaremos convivindo como Portuspanos, e que o usuário escolha. Encendido
(aceso), entregado (entregue), ganado (ganho), gastado (gasto), pagado (pago), salvado (salvo)

Sintaxe
A sintaxe do Espanhol nao difere muito da do Portugués. Una das características sintáticas mais marcantes do Espanhol en face (cara a , frente a) ao Português culto é o início de frase com pronome oblícuo: Me dijo cue vendría mañana. (Disse-me cue viria amanhã). Le dieron muchos regalos. (Deram-lhe muitos presentes).Propomos en Portunhol o inisio de frase con pronome oblicuo natural ao Espanhol, por usarse da mesma maneira e con mais frecuensia en Brasil que en Portugal.

Outro aspecto sintático en que o Espanhol se afasta do Portugués é o uso de próclise, e, as veses, énclise nos futuros. Nao se usa mesóclise en Espanhol: Le daremos algunos libros. (Dar-lhe-emos alguns livros). Te esperaría hasta las cuatro. (Esperar-te-ian até as cuatro). Na linguaxe Espanhola de rua case NAO se usa mais a enclise:darémosle algunos libros. Esperaríate hasta las cuatro.

En Portunhol, como en Espanhol, emplearemos a próclise, e nunca a énclise ou a mesóclise
Le daremos algúns libros. Te esperaria até as cuatro.

VEREMOS OS VERBOS CON MAIOR PROFUNDIDADE NA PRÓXIMA POSTA DE PORTUNHOL LABIRINTO

Léxico
As fontes do léxico do Espanhol sao, na sua grande maioria, as mesmas do Portugués, no entanto, a selesao do vocabulario e a evolusao semântica, fiseran con que na língua do cotidiano exista un grande número de termos diferentes, así como muitos outros semelhantes na forma, mas diferentes no significado. Sitemos apenas algúns vocábulos, de campos do cotidiano, sen preocuparnos con a orixen.

EN PORTUNHOL os usaremos como Portuspanos, que o usuário escolha:

a) Escola:aula (sala de aula), bolígrafo (caneta), clase (aula),enserado (cuadro-negro), goma (borracha), pliego (folha de papel), maestro,a (profesor,a - tambén profesor,a), pupitre (carteira escolar), renglón (linha, pauta).tisa (gis).

b) Escritorio:carpeta (pasta de papéis), escribiente (escriturário), mecanógrafo (datilógrafo), oficina (escritório), ordenador ou computadora (computador).

c) Casa, residensia: basura (lixo). comedor (sala de jantar), cuarto de baño (banheiro), escaleira (escada), grifo (torneira), manubrio (maçaneta), pasilho (corredor), peldanho (degrau), abitasao (cuarto), piso (andar), ventana (xanela),

d) Utensilios domésticos:anaquel (estante), botella (garrafa), copa (cálise), cubierto (talher), cuchara (colher), cuchilho (faca), damaxuana (garrafão), xícara ou pocilho (xícara), mantel (toalha de mesa), platilho (pires), servilheta (guardanapo), tenedor (garfo), vaso (copo).

e) Sidade: aseira, calsada (paseio, calsada), alumbrado (iluminasao), autobús (ônibus), calhe (rua), calhexao (viela, beco), coche (carro), dependiente (vendedor), escaparate (vitrina), quiosco (banca de xornais), mansana, cuadra (cuarteirao), mostrador (balcao), piso (andar), tienda, (loxa), tranvía (bonde).

f) Corpo umano: celhas (sobrancelhas), cuelho, pescueso (pescoso),. frente (testa, fronte), meixelas (fases), melena (cabeleira), mentao (cueixo), muelas (dentes molares), pelo (cabelo).

g) Roupa e calsado: bolsilho (bolso), bolso (sacola), bragas (calcinha), calsetines (meias de ome), calsonsilho (cueca), chaleco (colete), chaqueta, americana ou saco (paletó), sinturao, sinto (sinto), falda (saia), maleta (mala), medias (meias de mulher), pantalao (calsa), paraguas (guarda-chuva), pendientes (brincos), pulsera (relóxio de pulso). sapatillas (alpargatas).

h) Profesoes: albanhil (pedreiro ou ladrilheiro), basureiro (gari), camareiro (garsón), confiteiro (confeiteiro, doseiro), fontaneiro (bombeiro idráulico, funileiro), limpiabotas (engraxate), ninheira (babá), panadeiro (padeiro), peluqueiro ou barbeiro (barbeiro, cabeleireiro), sastre (alfaiate), empleada, (emplegada doméstica).

i) Comidas e bebidas:bisté ou filete (bife),calamares (lulas), servesa (servexa), dulse (dose), ensalada (salada), abichuelas, fríxoles ou porotos (feixao), lechuga (alfase), lentexas (lentilhas), mantecuilla (manteiga), pastel (bolo), pescado (peixe), pulpo (polvo), refresco (refrixerante), té (chá), vino (vinho), sumo, xugo (suco).

Algunas diferensias morfolóxicas e lexicais

a) Nomes de árbores e seus frutos
Algunas árbores frutíferas sao formadas en Espanhol apenas con a desinensia de xénero (masculino para a árbore ou o árbol e feminino para a fruta):mansana - mansano, (masá - masieira); castanha - castanho. (castanha - castanheiro); seresa - sereso, (serexa - serexeira); naranxa - naranxo, (laranxa - laranxeira), ets.
En Portunhol os deixamos como Portuspanos, a escolher polo usuário.
Mas existen outros cue forman o nome da árbore por meio de sufixo, semelhante ao cue ocorre no Português: limón - limonero, (limao - limoeiro); higo - higuera (figo - figueira), etc.

Aqui escolhemos para o Portunhol as formas Portuguesas.

b) Nomes de letras
Os nomes das letras são femininos no Espanhol e masculinos no Português:la pe, la ecuis, la hache, (o pê, o xis, o agá).En Portunhol sao Portuspanos.

c) Nomes dos dias da semana
Os dias da semana, exceto sábado e domingo, cue são iguais, têm formação diferente en ambas as línguas:lunes (segunda-feira), martes (terça-feira), miércoles (cuarta-feira), jueves (cuinta-feira) e viernes (sexta-feira). Todos são masculinos en Espanhol.

En Portunhol temos: Primeiro, Segundo, Terseiro, Cuarto e Quinto Dia, Sábado, e Domingo Todos masculinos e con maiúscula.

d) Formasao do plural
A formasao do plural é semelhante, mas no Espanhol é mais regular: ciudadanos,(cidadaos) catalanes (catalaes) corazones (corasoes). No entanto, no Espanhol ocorre una diferensia gráfica nos plurais de nomes en -z: luz - luces, audaz - audases, etc. Os terminados en -i tônico também diferem: iraní – iraníes (iraniano – iranianos); marrocuí - marrocuíes.(marroquino – marroquinos).

En Portunhol, plurais como en Portugués. Nomes nasionais, Portuspanos a escolher polo usuário.

e) Numerais
Nao há muitas diferensias entre os nunerais de ambas línguas. Nos cardinais podemos sitar o feminino de 2 (dois) en Português e su invariabilidade en Espanhol: dos (dois, duas), e a nao correspondência entre billón e trillón com biliao (ou bilhão) e triliao (ou trilhão). Millón e milhao correspondem-se, mas en Espanhol un billón corresponde a un milhao de milhoes, encuanto en Português corresponde a mil milhoes. O trilhao segue a mesma orden.

En Portunhol, numerais e cardinais como en Espanhol; dos. milhão, bilhão, e trilhão significan o mesmo que en Espanhol.

0 comentários:

 
© 2007 Template feito por Templates para Você